Το Παλαίκυθρο, μια κοινότητα σύμβολο, αποδίδει σήμερα τον απαιτούμενο φόρο τιμής προς τις θυσίες του.
Με απόλυτο σεβασμό και με αισθήματα ιστορικού χρέους, τιμούμε τις ανθρώπινες ζωές, προσφορά προς τη δοκιμαζόμενη πατρίδα μας.
Ένα Προσκλητήριο Πεσόντων σε μια περιοχή με μακραίωνη Ιστορία.
Είναι το ιερό χρέος προς τους προγόνους μας. Τους συνεχιστές της Ιστορίας της πόλης των Χυτρών, με ιδρυτή τον Χύτρον του Ομήρου, εγγονό του Ακάμαντα και δισέγγονο του Βασιλιά των Αθηνών, του Θησέα.
Σύμφωνα με την αρχαία παράδοση, οι Έλληνες από την Αρκαδία, ήρθαν στην περιοχή του Παλαικύθρου πριν από 3000 χιλιάδες χρόνια και διέδωσαν τον ελληνικό τρόπο ζωής, τα ελληνικά ήθη και έθιμα.
Είμαστε εδώ για να τιμήσουμε τους φιλήσυχους νοικοκυραίους Παλαικυθρίτες, οι οποίοι θυσιάστηκαν στον βωμό της πατρίδας.
Εργατικοί και φιλοπρόοδοι,
άριστοι τεχνίτες στα Τουβλοποιεία της περιοχής,
και ακάματοι γεωργοί και κτηνοτρόφοι, μεσ’ την καρκιάν της Μεσαρκάς.
Το Παλαίκυθρο, για όλους εμάς, αποτελεί την κοινότητα σύμβολο της θυσίας και του πόνου. Λες και βουίζουν ακόμη στα αυτιά μας οι κραυγές από τις ομαδικές εκτελέσεις της Οικογένειας Λιασή και της Οικογένειας Σουππουρή.
Ο φίλος Πέτρος Σουππουρής έγινε κοινωνός της ειρήνης στο τόπο μας, προτάσσοντας το χέρι ακόμη και στους δολοφόνους που ξεκλήρισαν την οικογένειά του.
Μέσα στο σπίτι του,
μαζί με την οικογένεια Λιασή.
Ο ορισμός της φρίκης!
Εκείνο το μαύρο Σάββατο του 1974, όχι μόνο δεν ίσχυσε η κατάπαυση του πυρός, αλλά οι εισβολείς και αιμοδιψείς Τουρκοκύπριοι, εισέβαλαν στο σπίτι του Ανδρέα Σουππουρή και σκόρπισαν τον όλεθρο. Ανάμεσα στα θύματα, μικρά παιδιά, γυναίκες και ηλικιωμένοι!
Άνευ λόγου και αιτίας, δολοφονήθηκαν άνανδρα, ακόμη και πισώπλατα! Εκείνη μόνο η φρικαλεότητα, άφησε πίσω της 17 νεκρούς στην αυλή του σπιτιού.
Ο πατέρας Ανδρέας Σουππουρής, η μητέρα Αρετή, τα παιδιά, ο Γιαννάκης, ο Δημητράκης, και η τριών χρονών Ιουλία. Κι επίσης, οι θείες του Πέτρου και του Κώστα, ο οποίος διέφυγε τρέχοντας, η Θέκλα και η Ορθοδοξία.
Μαζί στο θάνατο οι Ιωάννης Μιχαήλ, η σύζυγός του Χριστίνα, ο γιος τους Μιχάλης Μιχαήλ, και η κόρη τους Μαργαρίτα Λιασή, με τις τρεις κόρες της, τη Χριστίνα, την Ελένη, την Ιλιάδα Λιασή, και τον μικρό Λούκα μόλις δύο χρονών!
Μαζί κι η Θεία Σωτήρα με τα δύο παιδιά της, η Μαρία επτά χρονών και ο μικρός Γιαννάκης, μόλις δέκα μηνών!
Δεν το χωρεί ο ανθρώπινος νους…
Ο ορισμός της απανθρωπιάς και της βαναυσότητας!
Ανάμεσα στους ήρωες, κι ο λεβοντοπαπάς του Παλαικύθρου, ο πάτερ Γεώργιος. Δεν εγκατέλειψε το χωριό του στις 14 Αυγούστου, διότι η επομένη ήταν Δεκαπενταύγουστος! Μεγάλη γιορτή της Χριστιανοσύνης κι ήθελε να λειτουργήσει στην Παναγία τη Γαλακτοτροφούσα, η οποία σήμερα είναι συλημένη. Ο Πάτερ Γεώργιος Αθανασίου υπέστη ένα σωρό δεινά. Του έκαψαν τη γενειάδα, τα χέρια και τα πόδια με αναμμένα τσιγάρα, τον έδεσαν χειροπόδαρα και τον έσερναν στους δρόμους του χωριού για να τον ταπεινώσουν!
«Με έριξαν στο έδαφος, με κλοτσοκοπούσαν και με κτυπούσαν με τα υποκόπανα των όπλων τους. Εις το τέλος, αφού με κατέστησαν ανίκανο να σηκωθώ, με έδεσαν χειροπόδαρα, όπως έκανα σε πολλούς γέροντες», ανέφερε ο ίδιος σε δηλώσεις του στην εφημερίδα «Φιλελεύθερος» της 3ης Σεπτεμβρίου 1974 για τα βασανιστήρια που υπέστη.
Δύο ημέρες μετά το δημοσίευμα, απεβίωσε από τις κακουχίες και τα βασανιστήρια, και πέρασε στο πάνθεο των ηρώων της τουρκικής εισβολής.
Εν ψυχρώ δολοφονήθηκε η παράλυτη Κυπριανή Νικολάου Λευτέρη, η οποία ήταν ακινητοποιημένη στο κρεβάτι του πόνου.
Θύμα πυροβολισμών είναι κι πεντάχρονος Χριστάκης Γεωργίου Λοΐζου στην αγκαλιά της Μάνας του Μυροφόρας! Διακομίστηκε στο τουρκικό νοσοκομείο στο Δίκωμο, αλλά η τύχη του παιδιού αγνοείται, όπως και πατέρας του Γιαννάκης!
Ο Ανδρέας Αντζουλής χάθηκε στη Βώνη, όπως επίσης και ο φιλήσυχος βοσκός Γεώργιος Τουρουρού, πατέρας δέκα παιδιών!
Με τη μέθοδο DNA έχουν ταυτοποιηθεί ο Γιακουμής Αντζουλής, που χάθηκε στα φυλάκια του Τζιάους.
Ο Πέτρος Ταρπούκκας σε ομαδικό τάφο στην Αφάνεια.
Ο στρατιώτης Θεόδουλος Θεοδούλου, στις 12 Αυγούστου έστειλε γράμμα στους γονείς του ότι είναι καλά, και δύο ημέρες μετά, χάθηκαν τα ίχνη του!
Ηχηρό «παρών» στο Προσκλητήριο πεσόντων φωνάζουν επίσης,
ο Βαρνάβας Μέλιου,
ο Βασίλης Μηλικούρης,
ο Ανδρέας Πετρασίτης
ο στρατιώτης και αιχμάλωτος Παναγιώτης Τουρουρού,
ο Κυριάκος Φώτη,
και ο Ανδρέας Βύρας,
Αθάνατοι!
Το Παλαίκυθρο μετρά 14 αγνοούμενους, από τους οποίους οι δέκα έχουν ταυτοποιηθεί. Μετρά 20 πεσόντες, από τους οποίους οι 16 ταυτοποιήθηκαν.
Οι ηρωικές θυσίες αναδεικνύουν τη θέληση και το πάθος του λαού μας. Μεταλαμπαδεύουν το πηγαίο φως στους νέους, για την πραγματική ψυχική ανάταση.
Οι λεπτομέρειες των απωλειών του Παλαικύθρου κατά τη διάρκεια της τουρκικής εισβολής του 1974 καταδεικνύουν τη θηριωδία των κατοχικών στρατευμάτων.
Τεράστιες απώλειες αλύτρωτων ψυχών!
Εκπλήρωσαν στο ακέραιο το ηθικό του χρέος προς την πατρίδα κι αποτελούν για όλους μας, παράδειγμα φιλοπατρίας και ανδρείας. Θυσίασαν τη ζωή τους για την πατρίδα.
Ο κυπριακός Ελληνισμός εμπνέεται και επιβάλλεται να εμπνέεται από τα ιδανικά των ηρώων μας.
Όπως με ενημέρωσε ο φίλος πρόεδρος του Προσφυγικού Σωματείου Ελεύθερο Παλαίκυθρο, Κυριάκος Φωτιάδης, 450 περίπου Παλαικυθρίτες χάθηκαν στην προσφυγιά! Έφυγαν με τον καημό της επιστροφής και με την πίκρα από τα δεινά που προκάλεσε εκείνο το μαύρο καλοκαίρι του 1974, με το προδοτικό πραξικόπημα και την τουρκική εισβολή.
Πενθούμε για το φευγιό τους και
Μνημονεύουμε το ταξίδι τους στην Αθανασία!
Εδώ και 51 χρόνια ζούμε την κατοχή. Έχουμε τη δική μας ιστορική οφειλή, να μετατρέψουμε το αδιέξοδο σε ελευθερία.
Φίλες και φίλοι, περήφανοι Παλαικυθρίτες,
Ευχαριστώ πολύ τα προσφυγικά σωματεία «Ελεύθερο Παλαίκυθρο» και «Θ.Ο.Ι. Παναγίας Γαλακτούσης», για την τιμητική πρόσκληση.
Έχουν περάσει 51 ολόκληρα χρόνια και για όλους εμάς που θεωρούμαστε «τα παιδιά της προσφυγιάς», πέφτει ο κλήρος, να ζωντανέψουμε την ελπίδα.
Κανένας Κύπριος πολίτης δεν μπορεί και δεν πρέπει να συμβιβάζεται με την κατοχή και τη νομιμοποίηση των τετελεσμένων της τουρκικής εισβολής.
Η διαίρεση της πατρίδας μας δεν μπορεί να συνεχιστεί.
Έχουμε ιστορικό χρέος προς τους ηρωικούς νεκρούς μας, να δημιουργήσουμε τις συνθήκες εκείνες, για να επαναρχίσει ο διάλογος. Να έχουμε ισχυρότερη φωνή εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επιβάλλεται να πείσουμε τους Ευρωπαίους εταίρους μας, να έχουν ενεργότερο ρόλο και εμπλοκή στις προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού.
Το χρωστάμε σε όλους όσοι θυσιάστηκαν για την πατρίδα μας,
Για όλες τις κατεχόμενες περιοχές μας,
Για το Παλαίκυθρο
για την Κύπρο μας!
Αιωνία τους η μνήμη…
